B-vitamines Bètacaroteen Choline Multivitamine Vitamine A Vitamine B1 (thiamine) Vitamine B11 (foliumzuur) Alle vitamines
Borium Calcium Chloride Chroom Fosfor IJzer Jodium Alle mineralen
Artisjok Ashwagandha Astragalus Boswellia Brandnetel Canadese geelwortel Chlorella Alle kruiden
Alfalinoleenzuur (ALA) Alfaliponzuur Algenolie Aminozuren Antioxidanten Arginine Astaxanthine Alle overig

Vitamines

Vitamines zijn voedingsstoffen die we iedere dag binnenkrijgen met onze voeding. Je lichaam heeft ze nodig voor groei, ontwikkeling en voor je gezondheid. Denk bijvoorbeeld aan vitamine C, die een belangrijke rol speelt voor een goed werkend immuunsysteem. Vitamines kun je niet, of niet in voldoende mate, zelf aanmaken. Daarom is het nodig om dagelijks gezond te eten en te drinken zodat je voldoende vitamines binnenkrijgt. Als je te weinig vitamines binnenkrijgt met je voeding kunnen er tekorten ontstaan en kan je ook klachten gaan ervaren. Op deze pagina zetten we voor je uiteen welke vitamines er zijn en behandelen we waar vitamines goed voor zijn. En hoe weet je welke vitamines je nodig hebt en hoe herken je een tekort?

Vitamines zijn goed voor je gezondheid

Vitamines zijn noodzakelijk voor een heleboel processen in je lichaam. Ze zijn essentieel voor jouw lichaam om goed te kunnen functioneren. Zo zorgt vitamine A dat in je ogen een bepaalde stof wordt aangemaakt waardoor je in het donker kunt zien. Daarmee is vitamine A essentieel voor je ogen. En vitamine K heeft je lichaam nodig voor bloedstolling. Andere vitamines zijn bijvoorbeeld betrokken bij het functioneren van je immuunsysteem of helpen bij het vrijmaken van energie uit voeding.

Welke vitamines zijn er?

Er zijn in totaal 13 vitamines die met een letter uit het alfabet worden aangeduid, zoals vitamine A, C, D, E en K. Daarnaast kennen we 8 verschillende B-vitamines. De B-vitamines worden ook met een toevoeging van een cijfer aangeduid, zoals vitamine B6. Naast een cijfer hebben B-vitamines ook nog een eigen naam. Foliumzuur (vitamine B11) is daar een bekend voorbeeld van.

Vitamines zijn in twee soorten onder te verdelen; 4 vetoplosbare en 9 wateroplosbare vitamines. De vetoplosbare vitamines (vitamine A, D, K en E) bevinden zich in het vet van voedingsmiddelen en kunnen in het lichaam worden opgeslagen. Hiervan kan je lichaam een voorraadje aanleggen. Een supplement met een vetoplosbare vitamine kun je het beste tijdens een maaltijd innemen. Omdat er in de maaltijd vet zit, wordt de vitamine beter opgenomen in het lichaam. De wateroplosbare vitamines (B-vitamines en vitamine C) zitten in het vocht van voedingsmiddelen. Het lichaam kan wateroplosbare vitamines (met uitzondering van vitamine B12) niet in het lichaam opslaan. Daarom is het belangrijk om dagelijks voldoende wateroplosbare vitamines binnen te krijgen.

Via de onderstaande links kan je per vitamine lezen wat deze doet voor je gezondheid, in welke voeding deze vitamine veel voorkomt, hoeveel je nodig hebt per dag en wanneer het nuttig is om deze vitamine bij te slikken.

  1. Vitamine A
  2. Vitamine B1 (thiamine)
  3. Vitamine B2 (riboflavine)
  4. Vitamine B3 (niacine)
  5. Vitamine B5 (pantotheenzuur)
  6. Vitamine B6 (pyridoxine)
  7. Vitamine B8 (biotine)
  8. Vitamine B11 (foliumzuur)
  9. Vitamine B12 (cobalamine)
  10. Vitamine C
  11. Vitamine D
  12. Vitamine E
  13. Vitamine K

Welke vitamines heb je nodig?

Je lichaam heeft alle vitamines nodig, daarom is het advies om gevarieerd en gezond te eten. Soms kan het zijn dat je een verhoogde behoefte aan een vitamine hebt en/of je er niet genoeg van binnenkrijgt met voeding. Bij zwangerschap is er bijvoorbeeld een verhoogde behoefte aan foliumzuur (vitamine B11) en als je geen of weinig dierlijke producten eet dan kan je te weinig vitamine B12 binnenkrijgen. In deze gevallen kan een aanvulling met een vitaminesupplement nuttig zijn. Op onze vitaminepagina’s kan je zien in welk voeding de vitamines voorkomen en hoeveel je ervan nodig hebt. Voor persoonlijk suppletieadvies kan je terecht bij een orthomoleculair diëtist. En heb je onze test voor advies over voeding en supplementen al gedaan?

vitmines

De overheid adviseert soms om extra vitamines te nemen

Sommige groepen mensen krijgen niet genoeg vitamines binnen door gezond en gevarieerd te eten. Voor deze mensen adviseert De Gezondheidsraad om en voedingssupplement te gebruiken. In onderstaande tabel kun je zien voor wie er vanuit de over geadviseerd wordt om een supplement te slikken. Lees meer over het advies van de Gezondheidsraad.   

GroepAdvies van Gezondheidsdraad
Baby’s tot 3 maanden150 µg vitamine K
Kinderen tot 3 jaar10 µg vitamine D
Vrouwen die zwanger zijn400 µg foliumzuur en 10 µg vitamine D
Vrouwen die zwanger willen worden400 µg foliumzuur
Veganisten2,8 µg vitamine B12
Vrouwen tussen de 50 en 70 jaar10 µg vitamine D
Ouderen boven de 70 jaar20 µg vitamine D
Mensen met donkere huid of weinig buiten10 µg vitamine D

Vitaminetekorten

Bij een langdurig te lage inname van een vitamine, kan er op een gegeven moment een tekort ontstaan in je lichaam. Ook als je langdurig bepaalde medicijnen gebruikt, een verhoogde behoefte aan vitamines hebt of als je lichaam vitamines niet goed kan opnemen is er risico op een vitaminetekort. Bij een vitaminetekort kan je lichaam niet meer optimaal functioneren. Je kan dan ook klachten ervaren. Wat de klachten zijn, variëren per vitaminetekort. Vermoeidheid kan bijvoorbeeld duiden op een vitamine D tekort. Vermoed je een vitaminetekort? Bespreek dit dan met je therapeut, diëtist of arts.

Veelgestelde vragen

Heeft het zin om vitamines te slikken?

Je lichaam heeft dagelijks voldoende vitamines nodig. Als je niet voldoende vitamines via de voeding binnen krijgt, bijvoorbeeld bij een eenzijdig voedingspatroon of als je een verhoogde behoefte hebt, bijvoorbeeld door zwangerschap, dan is het nuttig om extra vitamines te slikken. Ook als je wilt werken aan een specifiek gezondheidsdoel kunnen extra vitamines nuttig zijn. Bijvoorbeeld vitamine C voor het behoud van een goede weerstand of B-vitamines bij vermoeidheid.

Wat zijn provitamines en halfvitamines?

Naast de 13 vitamines die wij kennen zijn er ook provitamines en halfvitamines. Een provitamine is een voorloper van een vitamine. Je lichaam krijgt deze provitamine via de voeding binnen en kan het omzetten in een vitamine. Bètacaroteen is bijvoorbeeld een provitamine, die door het lichaam kan worden omgezet in vitamine A. Dit gebeurt echter maar beperkt. Halfvitamines werden vroeger als vitamines beschouwd. Pas later bleek dat ze dit toch niet waren, omdat het lichaam bijvoorbeeld deze stoffen zelf aanmaakt en je ze dus niet altijd via voeding hoeft binnen te krijgen. Voorbeelden van halfvitamines zijn carnitine, choline en inositol.

Wat zijn vet oplosbare en wateroplosbare vitamines?

Vitamines zijn in twee soorten onder te verdelen; 4 vet oplosbare en 9 wateroplosbare vitamines. De vet oplosbare vitamines (vitamine A, D, K en E) bevinden zich in het vet van voedingsmiddelen en kunnen in het lichaam worden opgeslagen. Hiervan kan je lichaam een voorraadje aanleggen. Een supplement met een vet oplosbare vitamine kun je het beste tijdens een maaltijd innemen. Omdat er in de maaltijd vet zit, wordt de vitamine beter opgenomen in het lichaam. De wateroplosbare vitamines (B-vitamines en vitamine C) zitten in het vocht van voedingsmiddelen. Het lichaam kan wateroplosbare vitamines (met uitzondering van vitamine B12) niet in het lichaam opslaan. Daarom is het belangrijk om dagelijks voldoende wateroplosbare vitamines binnen te krijgen.

Wat zijn vitaminegummies?

Vitaminegummies zijn snoepjes, gummies, waaraan vitamines zijn toegevoegd. Ze lijken op winegums en zijn in allerlei vormen, smaken en kleuren beschikbaar. Op het etiket staat welke vitamines de voedingssupplementen bevatten. Soms zitten er één vitamine in, zoals vitamine C, maar er kunnen ook meerdere vitamines in zitten. Denk aan een multivitamine gummie of een gummie met vitamines speciaal voor huid, haar en nagels. Waarom een gummie en waar moet je op letten bij gebruik van vitaminegummies?

 

Waarom ligt de dosering van vitamines vaak boven de ADH?

De dosering van vitamines in een voedingssupplement kan hoger zijn dan de vastgestelde Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH). De ADH is een hoeveelheid van een vitamine waarbij een groot deel van de bevolking bij dagelijkse inname geen deficiëntieziekte krijgt. Maar de hoeveelheid vitamines die een persoon nodig heeft kan heel erg verschillen. Diverse doelgroepen hebben baat bij hogere doseringen vitamines. Lees hier meer over doseringen vitamines boven de ADH.

Heb je meer vitamines nodig als je alcohol drinkt?

Regelmatig gebruik van grote hoeveelheden alcohol kan de opname van voedingsstoffen in je darmen verminderen. Ook kunnen je eetgewoontes veranderen door alcoholgebruik. De Nederlandse Gezondheidsraad adviseert om geen alcohol te drinken, of maximaal 1 glas per dag. Er zijn een aantal vitamines die extra belangrijk zijn bij het drinken van alcohol.