De Gezondheidsraad adviseert supplementen voor deze mensen
Als je gezond en gevarieerd eet krijg je over het algemeen voldoende voedingsstoffen binnen. Voor sommige groepen mensen is dit niet het geval. Zij krijgen vanuit de Gezondheidsraad het advies om een voedingssupplement te gebruiken. In dit artikel zullen we de adviezen nader toelichten. In veel andere situaties kan een voedingssupplement ook nuttig zijn. Op deze pagina kun je nagaan of een supplement in jouw situatie kan helpen.
Vitamine K en D voor baby’s en jonge kinderen
Misschien wel het meest bekende suppletie advies is vitamine K voor pasgeboren baby’s. Vitamine K is belangrijk voor de bloedstolling. Vanaf dit jaar krijgen baby’s vlak na de geboorte een injectie met vitamine K. Je hoeft je kindje dan geen supplement meer te geven. Als je niet wilt dat je kindje een injectie krijgt, geldt het suppletie advies. Voor baby’s van 0 tot 3 maanden die borstvoeding krijgen of die minder dan 500 milliliter (ml) zuigelingenvoeding krijgen is het advies 150 microgram (µg) vitamine K per dag. Als je kindje meer dan 500ml volledige zuigelingenvoeding krijgt is een vitamine K supplement niet meer nodig, omdat dit dan voldoende in de voeding zit.
Daarnaast adviseert de Gezondheidsraad om kinderen tot en met 3 jaar dagelijks 10 µg vitamine D te geven. Het geven van extra vitamine D vermindert het risico op rachitis (Engelse ziekte). Rachitis is een botaandoening die ontstaat door een tekort aan vitamine D en calcium.
Foliumzuur, vitamine D en ijzer voor vrouwen die zwanger zijn of willen worden
Foliumzuur (vitamine B11) is erg belangrijk voor vrouwen die zwanger willen worden en voor vrouwen vroeg in de zwangerschap. Het gebruik van extra foliumzuur verkleint de kans op geboorteafwijkingen, zoals een open ruggetje, een hazenlip en open gehemelte. Hierom is er een officieel foliumzuur advies. Voor vrouwen die zwanger willen worden geldt dat zij minimaal 4 weken vóór conceptie 400 µg foliumzuur moeten gebruiken. Ná conceptie is het advies om nog tot 8 weken 400 µg foliumzuur te gebruiken.
Voor zwangere vrouwen is er net zoals voor jonge kinderen het advies om dagelijks 10 µg vitamine D te gebruiken. Extra vitamine D kan de kans op een kind met een laag geboortegewicht (minder dan 2.500 gram) verkleinen.
Hoewel er geen suppletie advies is voor ijzer, blijkt er uit onderzoek van de Gezondheidsraad dat ongeveer de helft van de zwangere vrouwen en één derde van de vrouwen in de vruchtbare leeftijd een lage ijzerstatus heeft. Het officiële advies is om bij een vermoeden van een tekort het ijzer gehalte in het bloed te laten onderzoeken door een arts. Indien nodig kan deze dan een ijzersupplement voorschrijven.
Vitamine B12 voor veganisten
Doordat veganisten geen dierlijke producten eten, lopen zij risico op een vitamine B12 tekort. Vitamine B12 is belangrijk voor de aanmaak van rode bloedcellen en voor de werking van het zenuwstelsel. Het advies van de Gezondheidsraad voor veganisten is om een vitamine B12 supplement te gebruiken of om voldoende verrijkte voedingsmiddelen te eten, zodat de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid van 2,8 µg wordt behaald. Sommige plantaardige dranken en vleesvervangers zijn verrijkt met vitamine B12.
Vitamine D en B12 voor ouderen
Voor ouderen vanaf 70 jaar is het advies om dagelijks 20 µg vitamine D te gebruiken. Voor ouderen vermindert dit het risico op vallen en botbreuken. Voor vrouwen tussen de 50 en 70 jaar kan een supplement met dagelijks 10 µg vitamine D helpen om botverlies tegen te gaan.
Bij het ouder worden maakt de maag minder maagzuur aan waardoor vitamine B12 minder goed opgenomen kan worden. Ook het gebruik van maagzuurremmers vergroot het risico op een vitamine B12 tekort. Omdat het (nog) niet duidelijk is of een vitamine B12 tekort bij ouderen ook daadwerkelijk nadelige gezondheidseffecten geeft, is er vanuit de Gezondheidsraad geen suppletie advies.
Vitamine D voor mensen met een donkere huidskleur of weinig buiten
Als je een donkere huidskleur hebt, weinig buiten komt of de huid bedekt dan kan het zijn dat je niet genoeg vitamine D onder invloed van zonlicht aanmaakt. Voeding bevat onvoldoende vitamine D om te compenseren voor verminderde vitamine D aanmaak in de huid. Daarom geldt er voor deze mensen een suppletie advies van dagelijks 10 µg vitamine D.
Multivitamine bij eenzijdige voeding
Als aanvulling op de adviezen van de Gezondheidsraad adviseert het Voedingscentrum in bepaalde omstandigheden het gebruik van een multivitamine supplement. Wanneer je doorgaans minder dan 1.500 kcal per dag eet of een eenzijdig voedingspatroon hebt, dan is de kans groot dat je onvoldoende vitaminen en mineralen krijgt. Het aanpassen van de leefstijl en voedingspatroon is dan het belangrijkst, maar zolang dat nog niet lukt is het aanvullen van de vitaminen en mineralen aan te raden.
| Groep | Advies van Gezondheidsdraad |
| Baby’s tot 3 maanden | 150 µg vitamine K |
| Kinderen tot 3 jaar | 10 µg vitamine D |
| Vrouwen die zwanger zijn | 400 µg foliumzuur en 10 µg vitamine D |
| Vrouwen die zwanger willen worden | 400 µg foliumzuur |
| Veganisten | 2,8 µg vitamine B12 |
| Vrouwen tussen de 50 en 70 jaar | 10 µg vitamine D |
| Ouderen boven de 70 jaar | 20 µg vitamine D |
| Mensen met donkere huid of weinig buiten | 10 µg vitamine D |
Bron:
Dr. ir. Lisette Brink, ir. Boudewijn Breedveld, dr. Stephan Peters. Factsheet Suppletieadviezen vitamines, mineralen en spoorelementen. Voedingscentrum. Geraadpleegd op 23 maart 2022, van https://www.voedingscentrum.nl/Assets/Uploads/voedingscentrum/Documents/Professionals/Pers/Factsheets/Factsheet%20Suppletieadviezen%20vitamines%20mineralen%20en%20spoorelementen.pdf